Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Kolu Lideri Doç. Dr. Ali Cankut Tatlıparmak, güneş çarpmasının belirtileri, risk kümeleri, korunma sistemleri ve birinci yardım adımları hakkında kıymetli bilgiler paylaştı.
GÜNEŞ ÇARPMASI GEÇİREN BİR BİREYDE HANGİ FİZİKÎ DEĞİŞİKLİKLER GÖZLEMLENİYOR?
Güneş çarpmasının, hafif belirtilerden önemli semptomlara kadar geniş bir spektrumda kendini gösterdiğini söz eden Doç. Dr. Ali Cankut Tatlıparmak, “Hastalığın şiddeti, bedenin maruz kaldığı sıcaklık ölçüsüne ve müddetine bağlı olarak değişiyor. Hafif olaylarda ekseriyetle bulantı, kusma, baş dönmesi ve baş ağrısı üzere semptomlar görülüyor. Bu belirtiler, her vakit fizik muayene yahut kan analizleriyle besbelli olmayabilir. Kişi, kendini yorgun ve halsiz hissedebilir, terleme devam eder ve cilt nemli kalabilir.” diye konuştu.
VÜCUT SICAKLIĞININ 40 DERECENİN ÜZERİNE ÇIKMASI ACİL MÜDAHALE GEREKTİRİYOR
Güneş çarpmasının daha ileri hadiselerinde belirtilerin daha önemli hale geldiğini kaydeden Doç. Dr. Ali Cankut Tatlıparmak, “Vücut sıcaklığı süratle 40 derecenin üzerine çıkar, bu durum acil müdahale gerektirir. Kişinin cildi çoklukla kuru, sıcak ve kırmızı olur zira terleme düzeneği bozulur. Merkezi hudut sistemi etkilenir; bu da şuur bulanıklığı, ajitasyon, uyum kaybı, konuşma zahmeti, kasılmalar ve şuur kaybı üzere belirtilere yol açar. Ayrıyeten, süratli ve zayıf nabız, süratli teneffüs, düşük tansiyon üzere kardiyovasküler değişiklikler de gözlemlenebilir. Bu fizikî değişiklikler, güneş çarpmasının şiddetini ve acil tıbbi müdahale gerektiğini gösterir.” diye anlattı.
GÜNEŞTEN KAÇINMAK KÂFİ DEĞİL!
“Güneş çarpması ve sıcak çarpması emsal sistemlere sahiptir, bu yüzden yalnızca güneşten kaçınmak kâfi değildir; ortam sıcaklığını da denetim altında tutmak gereklidir.” diyen Doç. Dr. Ali Cankut Tatlıparmak, “Bulunduğunuz ortamın sıcaklığı çok yüksekse, bu ortamı soğutmak için cam ve pencereleri açarak hava akışını sağlamak, vantilatörler ve klima kullanmak üzere tedbirler alınmalıdır. Serin yerlerde dinlenmek ve beden sıcaklığını denetim altında tutmak hem güneş çarpmasından hem de sıcak çarpmasından korunmada tesirli formüllerdir.” dedi.
GÜNEŞ ÇARPMASI DURUMUNDA BİRİNCİ YARDIM OLARAK NE YAPILMALI?
Doç. Dr. Ali Cankut Tatlıparmak, güneş çarpmasının direkt bir tedavisinin olmadığına işaret ederek, “Güneş çarpması yaşandığında yalnızca hastaneye gidip bir ilaçla uygunlaşmak mümkün değil. Bu yüzden güneş çarpmasını önlemek ve birinci yardım adımlarını bilmek hayati kıymet taşıyor. Son günlerde acil servislere güneş çarpması nedeniyle başvuran hasta sayısında besbelli bir artış gözlemliyoruz. Fakat hastalarımız, müracaat esnasında çoklukla şikayetlerinin besin zehirlenmesi üzere öbür nedenlerden kaynaklandığını düşündüklerini söylüyorlar ve neredeyse hiçbir vakit güneş çarpması yaşadıklarının farkında değiller. Ülke olarak genel sıhhat okuryazarlığımız düzgün seviyede olmasına karşın, güneş çarpması konusunda kâfi bilgiye sahip değiliz. Bu da bu bahiste yapılacak ilkyardım hünerlerimizi negatif tarafta etkiliyor. Bu bağlamda, güneş çarpması durumunda yapılacak birinci yardım adımları hayati ehemmiyet taşıyor” diye konuştu.