Ek Ödeme Yönetmeliği’nin eskisi yeniden yayımlandı! Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği 6 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
Ek Ödeme Yönetmeliğindeki Tüzel Aykırılıklar Giderilmedi
Türk Tabipler Birliği Merkez Kurulu tarafından yapılan açıklamada, yönetmelikte Danıştay tarafından iptal edilen kararların motamot yer aldığı, hukuka karşıtlıkların giderilmediği belirtildi. TTB’nin açıklaması şöyle “Eski yönetmelikteki kararları içeren Sıhhat Bakanlığı’nın yeni Ek Ödeme Yönetmeliği, 6 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Anayasa Mahkemesi tarafından yönetmeliğin dayandığı kanunun iptal edilmesi gerekçesiyle 12.08.2022 tarihli eski yönetmeliğin pek çok kararı Danıştay tarafından iptal edilmişti. Esasen bugün yayımlanan düzenlemenin evvelki yönetmeliğin iki başka tarihte yapılan değişikliklerle oluşturulan metninin “yeni” olarak yayımlanmasından ibaret olduğu, sonlu sayıdaki değişikliğinse hukuka tersliklerin giderilmesine dönük olmadığı görülmektedir”
Ek Ödeme Yönetmeliğinde Hukuka Terslikte Israr Ediliyor
Hatırlanacağı üzere kelam konusu Yönetmeliğin desteği olan 209 sayılı Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5. hususunun 1. fıkrasında yer alan “disiplin durumu” ibaresi ve yanı sıra “yönetmelikle” ibaresi Anayasa Mahkemesi’nin 2022/102 E 2023/154 K. sayılı kararı ile her iki ibare Anayasa’ya karşıt bulunarak iptal edilmiştir. Disiplin cezası alan kamu görevlisinin fiili çalışmasına karşılık alacağı ek ödemede kesinti yapılması ise Anayasanın birden fazla kararına alışılmamıştır. Lakin hukuka terslikte ısrar edildiği de görülmektedir.
Bunun üzerine Yasa Hususunun ilgili cümlesi, 01.03.2024 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7496 sayılı Torba Kanunun 15. unsuru ile “Sağlık kurum ve kuruluşlarında tahakkuk, verimlilik, hasta ve çalışan memnuniyeti, hizmeti elde etme maliyeti üzere faktörlere nazaran sıhhat tesisinin dağıtabileceği ölçü üzerinden bu hususta düzenlenmiş olan asıllar çerçevesinde; çalışanın unvanı, yürüttüğü misyonun çeşidi, özellik arz eden riskli kısımlarda çalışma ve mühleti, yapılan tıbbî süreçlerin nitelik ve sayısı, araştırma faaliyetlerine, uzmanlık eğitimine ve hizmet içi eğitime iştiraki, mesai içinde ve dışında yapılan çalışmalar ve mühleti, muayene, ameliyat, anestezi ve girişimsel süreçlerin niteliği, sayısı ve zahmetine ait teknik hususlar, hizmete katkı ve performans üzere değişkenlik arz eden konular ile çalışanın ödüllendirilerek motivasyonunun artırılması emeliyle yapılacak ek ödeme, görevlendirme hâlinde ek ödemenin yapılacağı sıhhat kurum yahut kuruluşu, inceleme heyetlerinin oluşumu, çalışma metot ve temelleri ile mevzuyla ilgili öteki konular Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sıhhat Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir” biçiminde değiştirilmiştir.
Bu düzenlemede de evvelki düzenlemede olduğu üzere yasallık ölçütü karşılanmamış, Anayasa Mahkemesi’nin tespit ettiği hukuka karşıtlık giderilmemiştir. Kamu vazifelilerinin özlük haklarına dair kararların yalnızca kanunda Yönetmelik ile düzenleneceğinin belirtilmesi kâfi olmayıp, yönetime bırakılacak düzenlemenin temel ölçütlerinin Maddede gösterilmesi gerekmektedir. Hal bu türlü iken 209 sayılı Yasanın 5. unsurunun 1. fıkrasında yer alan bu düzenleme, bugün (06.08.2024 tarihinde) yayımlanan Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. unsuruna motamot taşınmış ve ek ödemeye ait yordam ve asıllar tekrar Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Öncelikle bu istikametten Yönetmeliğin bir bütün olarak hukuka muhalif olduğu değerlendirilmiştir.
Diğer taraftan sıhhat hizmetini bütünlüklü olarak değerlendirmeyen, nitelik yerine niceliğe ehemmiyet veren bir bakış açısı ile hazırlanan bu Yönetmelikte de sıhhat tesisine fiilen katkı yapmak ek ödemenin yapılmasında dikkate alınacak bir öge olarak görülmüş; keyfiyete varan takdir yetkisi kullanılarak iş barışını bozacak, adalet ve eşitlik prensipleriyle açıklanamayacak bir formda branşlar ve meslekler ortasında fark yaratılmış, bu husustaki itirazlar ve talepler göz gerisi edilmiştir. Bu düzenlemelerden pratisyen hekimliğe, kollayıcı sıhhat hizmetlerine ve temel bilimlere verilen emeğin kıymetli görülmediği bir sefer daha anlaşılmıştır.
Sağlık Bakanlığı’nın var olan uygulamayı sürdürme niyeti olduğunu ortaya koyan Yönetmelikte, müsaade müddetlerinin tamamında ek ödeme yapılmaması düzenlemeleri ile temel mevzuatta öngörülmeyen bir çalışma hali olarak getirilen mesai dışı çalışma; hayat, sıhhat, dinlenme üzere hakları düzenleyen Anayasa hususlarına ve milletlerarası kontratlara ters olmasına rağmen varlığını korumuştur.
Yönetmeliğin İptalı İçin Dava Açılacak
“209 sayılı Maddede 7496 sayılı Torba Kanun ile yapılan bir öteki değişiklik ile getirilen, ek ödemenin yapılabilmesi için disiplin cezası almamış yahut ikaz edilmemiş olmak gerektiği, -bir şahsa birebir aksiyon nedeniyle birden fazla ceza verilmesi niteliğinde ve hukuka alışılmamış olduğu düşünülen- taban ek ödemesinin disiplin cezası alanlara cezanın niteliğine nazaran belirlenen devirlerde verilmeyeceği, birebir biçimde birlikte kullanılan sıhhat tesislerinde vazife yapan öğretim elemanları ve başka çalışana kontrattaki yükümlülüklerini yerine getirilmemesi nedeniyle bir kontrat devrinde yazılı ikaz yapılması durumunda, ikaz sayısına bağlı olarak belirlenen periyot sayısınca ödeme yapılmayacağı kararı de Yönetmeliğe taşınmıştır. Sağlık Bakanlığı, sağlık hizmetini sunan kamu vazifelilerinin “ederini” verilen her vazifesi itirazsız yapmak, sıhhatini hiçe sayarak neredeyse tüm gün çalışmak, disiplin konseylerine sevk edilmeyecek kadar “uyumlu” olmak, hastaları mutlu etmek ve kimi yüksek gelir getiren görevlendirmelere yönetimciler tarafından “uygun” bulunmak olarak belirlemiştir. Fakat sıhhat çalışanlarının ve sıhhat hizmetinin bedelini de bilerek, hizmeti üretenlerin görüşlerine ve katkılarına açık bir düzenleme yapmamakta ısrarcı olunduğu anlaşılmaktadır. Yönetmeliğin iptali talebiyle dava açılması için gereken çalışmalara başlanmıştır”